Woda w pytaniach i odpowiedziach

Moderator: ModTeam

Awatar użytkownika
maol
Moderator
Posty: 7898
Rejestracja: 2007-05-25, 14:18
Pojemność akwarium: 200
Imię: Marcin
Nazwisko: Olszewski
Lokalizacja: Łódź

Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: maol » 2008-04-27, 13:17

Woda jest substancją niezbędną do wszelkiego życia. Czym jest, każdy z grubsza wie. Ale czy aby na pewno?

1. Z czego składa się woda? Przecież każdy wie, że z dwóch atomów wodoru i jednego tlenu...

To prawda, ale tylko w teorii. W praktyce substancja określana jako "woda", to mieszanina związku chemicznego zwanego wodą oraz wielu,wielu innych substancji chemicznych takich jak:
- mikroelementy
- związki azotowe
- związki wapnia
- związki chloru i metali ciężkich
- nasycające ją gazy, takie jak tlen lub dwutlenek węgla.

2. Przy wszystkich problemach prosicie o podanie parametrów wody. Co to oznacza?

Jakość wody w akwarystyce określa wiele parametrów. Są to oczywiście jej temperatura, gęstość i kolor, ale nie o to zwykle nam chodzi. W akwarystycznym sensie, chodzi nam o podanie odczynu pH, twardości kH oraz gH i zawartości związków azotowych, czyli NO2 i NO3. To podstawowe testy, które każdy akwarysta powinien posiadać.

Na początek trochę prostej fizyki i chemii:

3. Co to jest pH?

Parametr określany jako pH mówi nam, czy odczyn wody jest kwaśny, czy zasadowy. Wartość 7 to środek tej skali i opisuje nam odczyn obojętny. Wartości mniejsze oznaczają odczyn kwaśny, większe - zasadowy. pH to skala logarytmiczna - co oznacza że jej zmiana o 1 to dziesięciokrotny wzrost lub spadek. Woda o ph 8,1 jest 10x bardziej zasadowa niż woda o ph 7,1. Z tego powodu zmiana pH o więcej niż 0,3 stopnia w czasie krótszym niż kilka dni może bardzo negatywnie wpłynąć na ryby (dlatego też bardzo ważna jest tzw. metoda kropelkowa wprowadzania ryb do zbiornika)

4. Jakie pH jest dla ryb najlepsze?

To zależy od gatunku ryb, ale większość czuje się znakomicie przy pH pomiędzy 6,5 i 7,5.

5. Co to jest twardość?

Tak naprawdę, nie twardość, a dwie twardości - ogólna i węglanowa. Nie określają one czy w wodę da się wbić gwóźdź, a za to mówią o zawartości w niej pewnych związków. Wodę o niskich wartościach twardości określa się jako miękką, o wysokich wartościach jako twardą.

6. Twardość węglanowa - co to?

Twardość węglanowa jest określona symbolem kH i opisuje zawartość w wodzie związków węglanów i dwuwęglanów.

7. A twardość ogólna?

Twardość ogólna mówi nam o zawartości w wodzie związków wapnia i magnezu. Określamy ją symbolem gH i tak naprawdę jest dla nas, akwarystów, ważniejsza. Mówiąc że ryby wolą miękką wodę, mamy na myśli właśnie twardość ogólną. I to ta twardość się zmienia, jeżeli włożymy do wody kawałek wapiennej skały.

8. Jaka twardość jest dla ryb najlepsza?

Tak jak przy pH, to zależy od gatunku ryb. Niektóre wolą wodę miękką (np. ryby z dorzecza Amazonki), inne preferują wodę twardą (np. biotop Malawi i Tanganiki)

9. Słyszałem o jakimś "efekcie buforowym" - o co chodzi?

Węglany i dwuwęglany określone wartością kh mają zdolność, trochę jak gąbka, pochłaniania kwasów. Oznacza to, że chcąc za pomocą dodania kwasu zmienić odczyn pH wody, wysoka wartość KH (czyli duża ilość rozpuszczonych w wodzie węglanów) może nam to skutecznie utrudnić lub nawet uniemożliwić.

10. Czy wobec tego można zmienić pH, kH i gH wody?

Tak. Można manipulować tymi parametrami. Nie jest to jednak łatwe, ponieważ są one od siebie zależne. Dodatkowo, zależności te nie są liniowe i nie jest prostą rzeczą doprowadzić wodę do wybranych przez siebie i stabilnych parametrów. Dlatego nie zaleca się początkującym akwarystom ingerowania w te parametry - bo zwykle więcej się zepsuje, niż poprawi. Poza tym, jest to dość kosztowne - żeby zrobić to trwale i stabilnie, potrzebna jest nam woda z filtra odwróconej osmozy - tzw. RO.

11. Co na razie z tego wynika?

Generalny wniosek jest jeden - nie można mieszać ryb o sprzecznych wymaganiach. W jednym akwarium nie da się trzymać ryb wymagających wody kwaśniej i miękkiej z rybami lubiącymi wodę twardą i zasadową.

A teraz to, na co wszyscy czekali - cykl azotowy.

12. Co to jest ten cykl azotowy?

W akwarium chcemy trzymać przede wszystkim żywe organizmy. Jedną z ich cech jest to, że coś zjadają i coś wydalają - czyli, jak to w życiu bywa, chodzi nam o odchody rybek, ich rozkład, przetwarzanie i obieg w środowisku akwarium. Precyzyjniej, cykl azotowy bywa określany jako cykl nitryfikacyjny.

13. Jak cykl azotowy przebiega?

To bardzo ważne, aby każdy akwarysta miał pojęcie o tym procesie, gdyż jest on najważniejszy dla utrzymania prawidłowego środowiska w akwarium. Jego zaburzenie to zwykle Wasze problemy z glonami, nagle martwymi lub ciężko chorymi rybami.

W skrócie wygląda to tak:
- zakładamy nowe akwarium. Wraz z wodą, żwirkiem i wszelkimi akcesoriami do wody dostają się różne pozostałości organiczne, które zaczynają się rozkładać, tworząc amoniak NH3
- w akwarium zasiedlają się bakterie z rodzaju Nitrosomonas, które rozkładają amoniak na azotyny NO2-.
- azotyny stają się pokarmem dla bakterii z rodzaju Nitrobacter, utleniających je do azotanów NO3-.
- ryby i inne zwierzęta dostarczają "surowca" do produkcji amoniaku
- rośliny przetwarzają azotany w budulec swojego ciała. Niestety nie w całości, stężenie azotynów w akwarium ciągle będzie narastać.
- w tym miejscu wkraczamy z podmianą wody - w celu obniżenia poziomu azotanów do akceptowalnej wartości.

Amoniak w najmniejszych nawet stężeniach jest dla ryb śmiertelną trucizną. Azotyny - tylko trochę mniej groźną, azotany są najmniej szkodliwe, ale również nie obojętne. Z tego powodu właściwe dojrzewanie akwarium jest niezbędne, gdyż wymienione bakterie muszą mieć czas na osiedlenie się w filtrze i środowisku akwarium. Na szczęście, w dobrze zasiedlonym i wystartowanym akwarium, poziom amoniaku i azotyn będzie zawsze bliski 0 mg/l, ze względu na wyjątkowo wydajną pracę wspomnianych szczepów bakterii. Tylko poziom azotanów wymaga naszej bezpośredniej interwencji w postaci podmiany wody.

Cykl azotowy zaczyna zachodzić w momencie wlania wody do akwarium. Jak by czysta nie była woda, w podłożu, na roślinach i w samej wodzie zawsze będzie dosyć materiału biologicznego który natychmiast rozłoży się tworząc śmiercionośny amoniak NH3. Jego istnienie spowoduje rozwój bakterii Nitrosomonas redukujących amoniak do azotynów, ale... trochę to musi potrwać. Dlatego zwykle (a już szczególnie w wypadku gatunków wrażliwych) wpuszczenie ryb do świeżo wlanej wody kończy się ich ŚMIERCIĄ, natychmiast lub na skutek zatrucia po kilku dniach.

Start akwarium jest bardzo istotny - jeżeli nie odczekamy z wpuszczeniem ryb do rozwinięcia prawidłowej flory bakteryjnej, czeka nas mnóstwo kłopotów, gdyż dalszy rozwój i całe życie zbiornika będzie opierało się na niewłaściwej bądź zakłóconej w swoim rozwoju florze bakteryjnej. Stąd nasza rada - pomiędzy zalaniem zbiornika a wpuszczeniem pierwszych ryb powinno minąć nie mniej niż 2 tygodnie.

14. Jakie powinny być wartości stężeń amoniaku, azotynów i azotanów?

Amoniak NH3 - zawsze 0 mg/l
Azotyny NO2 - zawsze w pobliżu 0 mg/l, nie więcej niż 0,1 - 0,2 mg/l
Azotany NO3 - nie więcej niż kilkadziesiąt (20-30) mg/l

15. Jakie podmiany wody powinny być stosowane?

Najczęściej stosuje się regularną, cotygodniową podmianę 20-25% wody na świeżą. To wystarcza do obniżenia poziomów azotanów do akceptowalnej wartości. Jeżeli ma się większą wprawę, można ograniczyć ilości podmienianej wody lub częstości podmian - mierząc zawartość azotanów i w ten sposób określając ilość i czas podmiany.

16. Czy można mieć akwarium i nie podmieniać w nim wody?

Tak, ale nie jest to takie proste. Trzeba stworzyć środowisko, które będzie w stanie samo przetworzyć prawie całkowicie produkty przemiany materii. To zwykle duże, bardzo gęsto zarośnięte zbiorniki z niewielką ilością ryb, do których utrzymania trzeba mieć większą niż podstawową wiedzę akwarystyczną. Jeżeli jesteście zainteresowani, poszukajcie informacji o akwariach typu Low-Tech.

17. Kiedy zacząć podmiany w nowym akwarium?

Pierwszą podmianę zwykle robi się po ok. 2 tygodniach od startu zbiornika. I jest ona konieczna - nie zaburza już dojrzewania, a utrzymuje NO3 na wymaganym poziomie. Oczywiście, bardzo często może się zdarzyć, że stężenie NO3 będzie w tym momencie niskie, szczególnie jeżeli nie ma jeszcze w zbiorniku ryb. Ale ... kiedyś trzeba zacząć, a w średniej wielkości zbiorniku dwa tygodnie wystarczają do rozpoczęcia procesów nitryfikacyjnych i właściwa podmiana w tym momencie nic już nie zaburzy.

P.S. Oczywiście trzeba pamiętać, że większe zbiorniki dojrzewają często dłużej - przy ~200l poczekałbym 3 tygodnie, przy ~400l nawet miesiąc przed wpuszczeniem pierwszych ryb. A najlepiej sprawdzić to za pomocą codziennego testu NH3, NO2, NO3 - i sporządzenia ładnego wykresu z tym związanego.

Temat będzie rosnąć w miarę zainteresowania, pytań i mojej weny twórczej :-)
..co się właśnie zdarzyło 21.06.2011 ;-)
Ostatnio zmieniony 1970-01-01, 02:00 przez maol, łącznie zmieniany 3 razy.
Glonojady maja specyficzna skórę którą jak pyszczak liźnie to poprostu mi sie w gębie robi źle.

Złote ciacha come back :)

obek
Nowicjusz
Posty: 18
Rejestracja: 2014-09-26, 22:36
Imię: Marek

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: obek » 2014-10-02, 22:57

trochę rozjaśnia początkowym akwarystom :)

jorgi11
Nowicjusz
Posty: 1
Rejestracja: 2015-08-09, 10:42
Pojemność akwarium: 20
Imię: jerzy
Nazwisko: mrzyglod

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: jorgi11 » 2015-08-09, 11:15

[quote][/quote]

terikam
Nowicjusz
Posty: 5
Rejestracja: 2015-09-24, 16:52
Imię: Tomasz
Kontakt:

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: terikam » 2015-09-27, 10:02

Dziękuję za wstępne informacje. Skorzystam. Przymierzam się "do budowy" niemałego akwarium.

monikacicha90
Nowicjusz
Posty: 5
Rejestracja: 2015-10-14, 12:55
Imię: Monika

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: monikacicha90 » 2015-10-14, 13:01

@terikam i jak budowa? ;)

nowytutaj
Nowicjusz
Posty: 4
Rejestracja: 2016-08-17, 01:57
Pojemność akwarium: 25
Imię: Ktoś

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: nowytutaj » 2016-08-17, 02:32

yym
W temacie nie ma nic o płynie do uzdatniania wody i płynie z mikroelementami.
One nie są niezbędne do rozruchu akwarium?
Bo w sklepie jedno i drugie to koszt kilkunastu zł.

Awatar użytkownika
maol
Moderator
Posty: 7898
Rejestracja: 2007-05-25, 14:18
Pojemność akwarium: 200
Imię: Marcin
Nazwisko: Olszewski
Lokalizacja: Łódź

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: maol » 2016-08-26, 12:39

Nie są do niczego potrzebne. Uzdatnianie to nic innego jak chemiczne wiązanie rzeczy niepożądanych, których w kranówce po prostu... nie ma. A mikroelementy to nawozy, nie mają z samą wodą nic wspólnego.
Glonojady maja specyficzna skórę którą jak pyszczak liźnie to poprostu mi sie w gębie robi źle.

Złote ciacha come back :)

PeHa68
Forumowicz
Posty: 94
Rejestracja: 2016-06-27, 13:34
Pojemność akwarium: 120
Imię: Adam

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: PeHa68 » 2016-09-28, 09:56

Co do uzdatniania wody to pełna zgoda, w wielu przypadkach jest to sama chemia która na daną chwile absolutnie nie bezie potrzebna i wskazana w naszym akwarium. Poza tym same informacje na pewno bardzo przydadzą się głównie dla początkujących akwarystów, warto z nich skorzystać.

Awatar użytkownika
Doris188
Nowicjusz
Posty: 3
Rejestracja: 2023-04-25, 15:33
Pojemność akwarium: 3
Imię: Dorota
Lokalizacja: Bydgoszcz
Kontakt:

Re: Woda w pytaniach i odpowiedziach

Post autor: Doris188 » 2023-04-25, 15:36

Z PH jak najbardziej się zgodzę, ponieważ powinno być pomiędzy 6,5 i 7,5, ale wiadomo wszystko zależy od gatunku ryby

ODPOWIEDZ